Każdy z wymienionych to odrębny zawód. By go wykonywać, należy się kształcić w odrębny i odpowiedni sposób, zgodnie z wymaganiami dla danego zawodu.
Dyplom ukończenia studiów magisterskich na kierunku psychologia uzyskuje osoba po pięcioletnich studiach. Studia te przygotowują do prowadzenia m. innymi diagnozy psychologicznej, opiniowania, orzekania i udzielania pomocy psychologicznej formie wsparcia, interwencji, psychoedukacji. Są różne specjalności psychologii (np. psychologia stosowana, psychologia kliniczna i osobowości, psychologia pracy, sądowa, biznesu, zdrowia), absolwent studiów uzyskuje kwalifikacje psychologa i tytuł magistra psychologii.
Uzyskanie dyplomu psychoterapeuty, wymaga kształcenia się na studiach magisterskich np.
z psychologii, pedagogiki, medycyny i innych studiach humanistycznych przez 5-6 lat. Następnie należy podjąć wieloletnie kształcenie specjalistyczne trwające od 5 nawet do około 10 lat, obejmujące szkolenie teoretyczne i praktyczne, w tym staże kliniczne. Szkolenie składa się także z własnej psychoterapii, praktyki pod superwizją. Całość kształcenia podyplomowego w zakresie psychoterapii kończy się egzaminem przed komisją specjalistów i uwieńczone jest uzyskaniem certyfikatu np. w Polskim Towarzystwie Psychiatrycznym, Polskim Towarzystwie Psychologicznym, Polskim Towarzystwie Psychoanalitycznym, Polskim Towarzystwie Terapii Poznwczo – Behawioralnej i innych, w zależności od modalności, w jakiej kształcił się adept psychoterapii.
Psychoterapeuta prowadzi diagnozę na potrzeby terapii i leczy zaburzenia emocjonalne takie jak m. innymi lęki, depresja, fobie, kompulsywne objadanie się, anoreksja, uzależnienia, urazy, traumy- leczy szeroko rozumiane zaburzenia psychiczne metodami psychoterapeutycznymi pomagając drugiej osobie w jej cierpieniu, samotności, trudnych relacjach z bliskimi, dolegliwościach psychosomatycznych,.
By zostać lekarzem psychiatrą należy ukończyć 6-ścio letnie studia medyczne na jednej
z Akademii Medycznych, następnie odbyć staż , który trwa 13-ście miesięcy, po którym podchodzi się do Lekarskiego Egzaminu Państwowego (tzw. LEP), umożliwia to podjęcie pięcioletniej rezydentury z zakresu psychiatrii. Tytuł specjalisty psychiatrii daje pozytywnie zdany państwowy egzamin specjalizacyjny. Ścieżka kształcenia lekarzy
o specjalizacji psychiatrycznej trwa około 14 lat. Lekarz ma możliwość równolegle do kształcenia w zakresie specjalizacji kształcić się np. w zawodzie psychoterapeuty. Lekarz psychiatra zajmuje się diagnozowaniem, zapobieganiem oraz leczeniem chorób i zaburzeń psychicznych. Leczenie psychiatryczne wiąże się ze zmniejszaniem objawów zaburzeń oraz chorób oraz leczeniem ich za pomocą farmakoterapii, czyli leków.
Psycholog, psychoterapeuta i lekarz psychiatra często współpracują ze sobą. Ich praca wzajemnie uzupełnia się. Psycholog diagnozuje i opiniuje, zaleca odpowiedni rodzaj pomocy, wsparcia. W relacji z pacjentem pozostaje/utrzymuje się w roli obiektywnej, gdyż tego wymaga opiniowanie i orzekanie. Psychoterapeuta diagnozując przyczyny trudności na potrzeby prowadzonej terapii wchodzi w relację podmiotową/równoległą, staje się sojusznikiem swojego pacjenta, buduje się miedzy nim, a pacjentem specyficzny rodzaj więzi, emocji, które służą wsparciu, okazywaniu zrozumienia, wprowadzaniu zmian, budują poczucie bezpieczeństwa. Lekarz stawia diagnozę zaburzeń i na tej podstawie, w oparciu
o wiedzę z zakresu medycyny, przede wszystkim psychiatrii, holistycznie patrząc na pacjenta
i jego cierpienie najczęściej podejmuje leczenie farmakologiczne.
Psychologowie mają różnorodne specjalizacje. Psycholog może być psychoterapeutą, zależy to od tego, jakiego rodzaju pracę wykonuje. Lekarz może mieć specjalizację z psychiatrii. Jest specjalizacja z psychiatrii dzieci i młodzieży oraz z psychiatrii osób dorosłych Lekarz specjalista psychiatra może być także psychoterapeutą. Psychoterapeuci kształcą się w różnych nurtach psychoterapeutycznych. Warto pytać, pacjent ma prawo wiedzieć jakie kwalifikacje ma osoba, u której korzysta z pomocy, pod której opiekę rodzic powierza swe dziecko, powierzam bliską osobę, u której sam korzystam z pomocy.
Kiedy do psychologa? Najczęściej po diagnozę i na jej podstawie poradę, wskazówki, psychoedukację jak postępować, wsparcie. Często psycholog po diagnozie wystawia opinię
i zalecenia, którymi mają kierować się rodzice oraz nauczyciele w szkole, przedszkolu.
Kiedy do psychoterapeuty? Psychoterapeuta pomaga zadbać o swoje samopoczucie, nabyć umiejętność regulowania swojego nastroju, wspiera w rozwoju, nie służy tylko osobom chorym psychicznie. Kiedy cierpienie, dyskomfort w relacjach przysparza coraz większy trud, prowadzi do nadmiernej senności lub bezsenności, do braku łaknienia, lub objadania się, braku motywacji do życia lub wręcz przynosi chęć samounicestwienia – wtedy psychoterapię można nazwać leczeniem. Gdy leczenie oferowane przez psychoterapeutę, jakim jest rozmowa jest niewystarczające- proponowane jest spotkanie z lekarzem psychiatrą.
Lekarz psychiatra – dzięki wywiadowi, relacji z pacjentem, poznaniu jego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, oczekiwań – stawia diagnozę medyczną. Diagnoza pozwala dobrać odpowiednie leczenie. Jeśli chory tego wymaga, potrzebuje – może skorzystać ze zwolnienia lekarskiego, uczeń z dni wolnych od nauki, lub uzyskać od lekarza dokumenty, które rodzice złożą w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w celu zmiany formy kształcenia, nauczania. Dlaczego? Czasem uczęszczanie na lekcje do szkoły jest zbyt trudne, a możliwe staje np. nauczanie indywidualne. Pomoże w ukończeniu klasy, uzyskaniu promocji.
Psycholog, psychoterapeuta i lekarz psychiatra, zajmują się szeroko rozumianą pomocą psychologiczną, zdrowiem psychicznym, mają różne przygotowanie zawodowe, możliwości – dzięki czemu mogą udzielać różnego rodzaju pomocy, z różnymi efektami. Często ważna jest ich współpraca.
